Odszkodowanie za wady rzeczy sprzedanej
Kupując
towar, który okazuje się wadliwy, ponosimy nie tylko stratę w postaci wydatku
na dany towar, ale często również dodatkowe koszty związane z zakupem, czy
samym towarem. Oczywistym jest, że takie koszty by nie powstały, gdyby towar
nie był wadliwy i nie podlegał reklamacji, dlatego rękojmia za wady rzeczy
sprzedanej przyznaje kupującemu uprawnienie do dochodzenia naprawienia szkody,
która powstała z powodu wady rzeczy.
Odszkodowanie
z tytułu zakupu wadliwego towaru (rękojmia)
Rękojmia
za wady rzeczy sprzedanej ma zastosowanie, jeżeli sprzedany towar ma wadę
fizyczną (lub prawną, o czym na końcu). Przy czym, sprzedawca odpowiada za te
wady, które istniały w chwili przejścia niebezpieczeństwa na kupującego lub
wynikły z przyczyny tkwiącej w rzeczy sprzedanej w tej samej chwili. W
uproszczeniu – sprzedawca odpowiada za wady, które istniały w chwili wydania
towaru lub za wady, które powstały z przyczyn, które tkwiły w towarze przy jego
wydawaniu. W ramach rękojmi kupujący, który składa reklamację, może:
1) odstąpić
od umowy i żądać zwrotu ceny,
2) żądać
obniżenia ceny,
3) żądać
usunięcia wady (naprawienia towaru),
4) żądać
wymiany towaru na wolny od wad.
|
Odszkodowanie za szkody wyrządzone wadliwym towarem |
Jeżeli
kupujący zrealizuje któreś z powyższych roszczeń w ramach rękojmi, lecz nie
będzie to w pełni satysfakcjonowało jego oczekiwań, bo poniósł dodatkowe koszty
związane z zakupem, to może dochodzić od sprzedawcy odszkodowania. Kupujący
może żądać naprawienia szkody, którą poniósł przez to, że zawarł umowę, nie
wiedząc o istnieniu wady, choćby szkoda była następstwem okoliczności, za które
sprzedawca nie ponosi odpowiedzialności. Przykładowo kupujący może żądać:
1) zwrotu
kosztów zawarcia umowy,
2) kosztów
odebrania, przewozu, przechowania i ubezpieczenia rzeczy,
3) dokonanych
nakładów w takim zakresie, w jakim nie odniósł korzyści z tych nakładów.
Przykład:
Jan
zakupił poprzez internet metalowy posąg greckiego boga Zeusa do swojego ogrodu.
Skorzystał z portalu internetowego, który kojarzy artystów z klientami i
pobiera od klientów opłatę za używanie portalu w kwocie 50 zł. Oprócz ceny
posągu Jan poniósł koszt transportu w kwocie 300 zł oraz ubezpieczenia na czas
transportu w kwocie 100 zł. Ponadto, wybudował cokół pod posąg, co kosztowało
go 500 zł. Kiedy posąg dotarł do Jana i okazało się, że jest niezgodny z
zawartą umową, bo Zeus nie ma brody i trójzębu. Jan złożył reklamację i odstąpił
od umowy. W takim przypadku Jan może żądać zwrotu ceny oraz kwot:
- 50
zł tytułem zwrotu kosztów zawarcia umowy (opłata dla portalu internetowego),
- 400
zł tytułem zwrotu kosztów transportu i ubezpieczenia,
- 500
zł tytułem zwrotu nakładów, z których Jan nie odniesie już korzyści (cokół pod
posąg).
Mówiąc
ogólnie, rękojmia przyznaje kupującemu możliwość żądania naprawienia szkody w
postaci kosztów, które okazały się bezużyteczne wskutek istnienia wady. Nie
można jednak rozpędzać się w wymyślaniu szkód, bowiem te są ograniczone do
takich szkód, które powstały w związku z wadą rzeczy. Odpowiedzialność
odszkodowawcza sprzedawcy nie ma charakteru absolutnego. Poza istnieniem wady
kupujący musi udowodnić pozostałe przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej,
a więc także fakt poniesienia szkody oraz związek przyczynowy między wadą a
szkodą. Sprzedawca natomiast może uwolnić się od odpowiedzialności, jeżeli
szkoda jest następstwem okoliczności, za które nie ponosi on odpowiedzialności*.
Co istotne, kupujący nie może wiedzieć o istnieniu wady. Jeżeli zatem, kupujący
kupi towar (np. rozbity samochód) wiedząc, że jest wadliwy, to nie może
podnosić roszczeń tytułem naprawienia szkody.