Handel przedmiotami kolekcjonerskimi może podlegać pod VAT 

Kolekcjonerstwo to wspaniałe hobby, które zasadniczo polega na systematyczności, wytrwałości i cierpliwości. Nierzadko pozwala otaczać się ciekawymi przedmiotami, których wartość – materialna lub niematerialna – może rozpalać wyobraźnię. Kolekcjonerzy muszą jednak uważać, aby nie przekroczyć cienkiej granicy między hobby a działalnością gospodarczą, bo to może wiązać się z opodatkowaniem VAT.

 

Handel znaczkami może podlegać pod podatek VAT

Czy kolekcjonerstwo to działalność gospodarcza?

Na gruncie podatku od towarów i usług (VAT) działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z kolei podatnikiem VAT może być osoba fizyczna, która wykonuje samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.  

 

Z przywołanych przepisów wynika, że kolekcjoner będzie wykonywał działalność gospodarczą i będzie podatnikiem VAT, jeśli jego hobby będzie miało następujące cechy: 

• ciągły charakter – kolekcjoner sprzedaje i kupuje kolekcjonowane przedmioty regularnie, w długim okresie. Przeciwieństwem są zdarzenia incydentalne, sporadyczne, np. sprzedaż jednej monety, która się powtarza; 

• zarobkowość – kolekcjoner sprzedaje i kupuje kolekcjonowane przedmioty, aby na tym zarabiać. Przy czym, brak zysku nie przesądza, że nie ma spełnionej cechy zarobkowości. Liczy się samo nastawienie na zarobkowanie; 

• samodzielne działanie – kolekcjoner działa we własnym imieniu i na swoją rzecz, nie pracuje dla kogoś, kto by ponosił ryzyko i odpowiedzialność gospodarczą. 

W doktrynie wskazuje się również na cechę zorganizowania działalności. Jest ona spełniona, gdy podatnik podejmuje systematyczne czynności, jego działalność jest poukładana, ma ofertę i ją eksponuje, zabiega o klientów, ma zaplecze ekonomiczne i organizacyjne, jak również osobowe.  

Spełnienie omówionych cech może oznaczać, że działalność kolekcjonerska podlega pod podatek VAT i jest traktowana jako działalność gospodarcza. Największy problem w ustaleniu, czy cechy te zostały spełnione sprawia cecha ciągłości. Przepisy nie definiują, kiedy ta cecha zostaje spełniona, ile transakcji miesięcznie stanowi o działalności gospodarczej. Tak więc każdy przypadek należy badać indywidualnie. 

 

Kiedy kolekcjonerstwo podlega pod VAT

Dla lepszego zrozumienia omawianej materii posłużymy się przykładem kolekcjonera monet, którego hobby zostało uznane za działalność gospodarczą. Jego sprawa została rozstrzygnięta przez Naczelny Sąd Administracyjny, który uznał, że kolekcjoner działał jak podatnik i powinien był opodatkować zrealizowane transakcje sprzedaży monet. Wyrok zapadł 23.10.2014 r., sygn. akt I FSK 1577/13. 

Muszę podkreślić, że nie sposób nie zgodzić się z wyrokiem, ponieważ skala i zakres działalności kolekcjonera ewidentnie wskazywały na działalność profesjonalną, tj. gospodarczą. Mianowicie, w kontrolowanym przez fiskusa roku, kolekcjoner sprzedawał na Allegro monety wykorzystując aż trzy konta i miał oddzielny rachunek bankowy do wpłat. Łącznie dokonał na Allegro 733 transakcje sprzedaży na kwotę 45.348 zł, przy czym na konto otrzymał wpłaty na 52.207 zł. Do tego, dokonał 39 transakcji zakupu monet na łączną kwotę 12.127 zł.  

Po rozważeniu działalności kolekcjonera monet sąd uznał, że „stopień jego aktywności (zaangażowania) na niwie obrotu przedmiotowymi monetami w zakresie form działania i środków, czyni ją podobnym do działalności handlowców w ramach prowadzenia działalności gospodarczej, która przybrała formę profesjonalną, czyli stałą (powtarzalność czynności i zamiar wykazany obiektywnymi dowodami ich stałej kontynuacji)”. 

Skarżący bronił się twierdząc, że jedynie wyprzedaje monety powtarzające się lub niepasujące do jego kolekcji i nie działa w celu osiągnięcia zysku, jednakże te argumenty nie przekonały sądu. Sąd stwierdził, że „aktywność handlowa w obrocie tymi towarami nie zawsze jest ukierunkowana na uzyskanie zysku, lecz nierzadko realizowana jest w celach zaspokajania potrzeb kolekcjonerskich - co jednak przy stałej i profesjonalnej aktywności kolekcjonera w tym zakresie (zbywania i nabywania przedmiotów zbioru kolekcji) - czyni go podatnikiem VAT”. 

Podsumowując, sąd orzekł, że kolekcjoner monet handlując przedmiotami swojej kolekcji działał jak podatnik VAT, właściwie jak przedsiębiorca. W związku z tym, powinien był swoją sprzedaż opodatkować podatkiem od towarów i usług. 

Jak kolekcjoner płaci VAT

Wyjątkowy charakter działalności gospodarczej polegającej na handlu przedmiotami kolekcjonerskimi uwzględniono poprzez specjalną procedurę opodatkowania. Jest to tzw. procedura VAT marża. Przedmioty kolekcjonerskie, które między innymi podlegają pod tę procedurę, to: 

1) znaczki pocztowe lub skarbowe, stemple pocztowe, koperty pierwszego obiegu, ostemplowane materiały piśmienne i im podobne, ofrankowane, a jeżeli nieofrankowane, to uznane za nieważne i nieprzeznaczone do użytku jako ważne środki płatnicze (CN 9704 00 00), 

2) kolekcje oraz przedmioty kolekcjonerskie o wartości zoologicznej, botanicznej, mineralogicznej, anatomicznej, historycznej, archeologicznej, paleontologicznej, etnograficznej lub numizmatycznej (CN 9705), a także monety ze złota, srebra lub innego metalu oraz banknoty, które nie są zwykle używane jako prawny środek płatniczy lub które mają wartość numizmatyczną.

Specjalność tej procedury polega na tym, że podatnik sprzedający przedmioty kolekcjonerskie nabyte uprzednio w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, w celu odsprzedaży, za podstawę opodatkowania przyjmuje marżę stanowiącą różnicę między kwotą sprzedaży a kwotą nabycia, pomniejszoną o kwotę podatku. Czyli podstawą opodatkowania jest sama marża, a nie cała cena sprzedaży 

Jeżeli rodzaj poszczególnych przedmiotów kolekcjonerskich lub specyfika ich dostaw czyni skomplikowanym lub niemożliwym określenie marży zgodnie powyższą zasadą, podatnik może, za zgodą naczelnika urzędu skarbowego, obliczać marżę jako różnicę pomiędzy łączną wartością dostaw a łączną wartością nabyć określonego rodzaju przedmiotów kolekcjonerskich w okresie rozliczeniowym. 

Przykład: 

Jan kupił monetę kolekcjonerską za 200 zł od prywatnego kolekcjonera. Po roku postanowił sprzedać monetę za 250 zł. Do tej kwoty powinien doliczyć podatek VAT w wysokości 11,50 zł (tj. 23% z 50 zł), a więc cena sprzedaży powinna wynosić 261,50 zł. Gdyby Jan zapomniał doliczyć VAT do ceny, to wówczas będzie musiał policzyć VAT w cenie sprzedaży. Podatek wyniesie 9,35 zł (tj. 50 zł / 1,23 = 40,65 zł; 50 zł – 40,65 zł = 9,35 zł) 

  

Procedura VAT marży wiąże się z kilkoma niuansami i ograniczeniami, które wymagają głębszej analizy. Będzie to jednak przedmiotem oddzielnego wpisu, tak więc zainteresowanych zapraszam do śledzenia bloga. Jeżeli potrzebujesz pomocy podatkowej w sprawie swojej kolekcji, skontaktuj się ze mną i opisz swój problem: p.terpilowski@ptkrp.pl

  

Co dalej? 

• Zapisz się na newsletter przez stronę https://sprawnie.substack.com/
  

• Polub mnie na Facebooku - https://www.facebook.com/Sprawnie
  

• Obserwuj mnie na Instagramie - https://www.instagram.com/paleta_prawa/
  

• Jeśli chciał/abyś się odwdzięczyć, możesz postawić mi kawę - https://buycoffee.to/sprawnie