Reklamacja towaru kupionego na firmę

Przedsiębiorcy, którzy nabywają towary do celów swojej działalności gospodarczej nierzadko mierzą się z problemem reklamacji wadliwego towaru. W zależności od charakteru prowadzonej działalności gospodarczej oraz formy, przedsiębiorcy mogą przysługiwać różne prawa. Skuteczne zgłoszenie reklamacji to szybsza realizacja roszczenia oraz minimalizacja kosztów wywołanych przez wadliwy towar. 

Reklamacja towaru kupionego na firmę

Jak zareklamować towar kupiony na firmę

Towar kupiony na firmę może być zareklamowany na podstawie:

• rękojmi za wady (art. 556 Kodeksu cywilnego),
• gwarancji (art. 577 Kodeksu cywilnego),
• nienależytego wykonania umowy (art. 471 Kodeksu cywilnego).

Każda z podstaw reklamacji ma swoje wady i zalety, aczkolwiek reklamacja na podstawie rękojmi jest w mojej ocenie najbardziej skuteczna i najlepiej chroni interesy kupującego. Gwarancja ma to do siebie, że jest udzielana przez gwaranta i może być w dużej mierze przez niego swobodnie kształtowana. Przeciwnie jest z rękojmią, która jest ściśle regulowana przepisami Kodeksu cywilnego. Zaś odpowiedzialność z tytułu nienależytego wykonania umowy to opcja, która jest używana zasadniczo, gdy nie przysługują prawa ani z rękojmi ani z gwarancji. Jako najrzadziej stosowana, zostanie omówiona w osobnym artykule.

Rękojmia za wady towaru kupionego na firmę

Często spotykam się z wątpliwościami, czy przedsiębiorca, który kupił towar na firmę, ma jakiekolwiek prawa do reklamacji. Niestety często sprzedawcy zastrzegają, że kupujący-przedsiębiorca nie ma prawa do reklamacji. Nie jest to do końca zgodne z prawdą. 

Prawo do reklamacji towaru na podstawie rękojmi za wady należy rozpatrywać z uwzględnieniem charakteru kupującego-przedsiębiorcy.

Przedsiębiorcy prowadzący tzw. jednoosobową działalność gospodarczą (JDG) mogą być traktowani jak konsumenci. Jest to dla nich bardzo korzystne, ponieważ w stosunku do konsumentów przepisy o rękojmi chronią kupujących lepiej niż przedsiębiorców. 

Przepisy o konsumentach stosuje się do przedsiębiorcy - osoby fizycznej zawierającej umowę bezpośrednio związaną z jej działalnością gospodarczą, gdy z treści tej umowy wynika, że nie posiada ona dla tej osoby charakteru zawodowego. Charakter zawodowy może wynikać w szczególności z przedmiotu wykonywanej przez nią działalności gospodarczej, udostępnionego na podstawie przepisów o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.

 

Zatem, aby przedsiębiorca mógł być traktowany jak konsument, musi spełnić następujące warunki łącznie:

• jest osobą fizyczną (więc za konsumenta nie mogą być uważane żadne spółki, poza spółką cywilną, a także fundacje, stowarzyszenia itp.),
• zawarta umowa sprzedaży jest związana bezpośrednio z prowadzoną firmą (np. mechanik samochodowy kupuje podnośnik; kosmetyczka kupuje laser do depilacji),
• umowa sprzedaży nie ma charakteru zawodowego, czyli kupujący-przedsiębiorca nie zajmuje się zawodowo, profesjonalnie kupowanym towarem (np. mechanik, który kupuje podnośnik samochodowy nie musi znać się na podnośnikach - dla niego zakup nie ma charakteru zawodowego. Ale gdy mechanik kupi część samochodową, np. skrzynię biegów, to taki zakup ma dla niego charakter zawodowy, bo z racji wykonywanej profesji powinien znać się na skrzyniach samochodowych... ale na podnośnikach nie musi).

Co ważne, sam wpis w CEIDG kodu PKD nie przesądza o tym, że dany zakup ma dla przedsiębiorcy charakter zawodowy. Wpis w CEIDG może dawać taką wskazówkę, jednak nie jest przesądzający. Przykładowo, jeśli fryzjerka wpisze sobie w CEIDG, że zajmuje się serwisowaniem laptopów, lecz faktycznie nie wykonuje takiej działalności, to zakup laptopa nie będzie miał dla niej charakteru zawodowego. Należy badać całość dostępnych informacji, np. stronę internetową kupującego, jego media społecznościowe, dostępne oferty handlowe itp. Jeśli na podstawie całokształtu informacji okazałoby się, że ww. fryzjerka również zajmuje się serwisowaniem laptopów, to wówczas jej zakup miałby charakter zawodowy. To by oznaczało, że nie może korzystać z przepisów dla konsumentów. 

Uprawnienia przedsiębiorcy na prawach konsumenta

Przedsiębiorca na prawach konsumenta musi mieć świadomość, że w jego przypadku rękojmia może być ograniczona a nawet wyłączona. Tak więc sprzedawca może ograniczyć lub wyłączyć rękojmię i wówczas kupujący, chociaż kwalifikuje się do statusu przedsiębiorcy-konsumenta, nie będzie miał możliwości skorzystania z korzystnych uprawnień. Ograniczenie lub wyłączenie rękojmi powinno mieć miejsce w umowie sprzedaży, ewentualnie jakimś regulaminie, ogólnych warunkach handlowych itp. Musi to być dokument lub informacja przedstawiona kupującemu przed zawarciem umowy sprzedaży. Klauzula ograniczająca lub wyłączająca rękojmię przekazana po zawarciu umowy (np. w treści faktury) nie będzie skuteczna. 

Najważniejszą korzyścią dla przedsiębiorcy-konsumenta jest brak konieczności zachowania aktów staranności wymaganych od przedsiębiorców. Zgodnie z ogólną zasadą, przy sprzedaży między przedsiębiorcami kupujący traci uprawnienia z tytułu rękojmi, jeżeli nie zbadał rzeczy w czasie i w sposób przyjęty przy rzeczach tego rodzaju i nie zawiadomił niezwłocznie sprzedawcy o wadzie. A w przypadku gdy wada wyszła na jaw dopiero później - jeżeli nie zawiadomił sprzedawcy niezwłocznie po jej stwierdzeniu. 

Kupujący ma obowiązek sprawdzić kupiony towar i zawiadomić o wadach. A jeśli wady wystąpią później, np. w toku korzystania z towaru, to musi zawiadomić o wadzie niezwłocznie po jej wykryciu. Termin nie jest określony przepisami, ale powszechnie przyjmuje się, że nie może przekraczać 14 dni - ale w zależności od sprawy może być dłuższy, np. przy skomplikowanych rzeczach. Po tym terminie kupujący traci uprawnienia z rękojmi. Nie dotyczy to jednak przedsiębiorców na prawach konsumenta. 

Kolejną bardzo istotną korzyścią jest to, że jeżeli kupującym jest konsument (w tym przedsiębiorca), a wada została stwierdzona przed upływem roku od dnia wydania rzeczy sprzedanej, domniemywa się, że wada lub jej przyczyna istniała w chwili przejścia niebezpieczeństwa na kupującego. Jest to tzw. domniemanie istnienia wady w chwili zakupu. Skutkuje ono tym, że to sprzedawca musi udowodnić, że sprzedana rzecz była niewadliwa. A nie jest to łatwe...

Równie istotne dla przedsiębiorcy-konsumenta jest rozwiązanie, zgodnie z którym jeżeli kupujący będący konsumentem zażądał wymiany rzeczy lub usunięcia wady albo złożył oświadczenie o obniżeniu ceny, określając kwotę, o którą cena ma być obniżona, a sprzedawca nie ustosunkował się do tego żądania w terminie czternastu dni, uważa się, że żądanie to uznał za uzasadnione. Tak więc, jeśli sprzedawca nie odpowie na reklamację przedsiębiorcy na prawach konsumenta w terminie 14 dni, to uważa się, że uznał reklamację i musi spełnić żądanie wskazane w reklamacji. 

 

Roszczenia z tytułu rękojmi za wady dla przedsiębiorców

Roszczenia przysługujące przedsiębiorcom - tym na prawach konsumenta i bez takich praw, są bardzo zbliżone, więc omówię je wspólnie. 

Kupujący ma cztery kategorie roszczeń:

1. może złożyć oświadczenie o obniżeniu ceny,
2. może złożyć oświadczenie o odstąpieniu od umowy,
3. może żądać wymiany rzeczy na wolną od wad,
4. może żądać usunięcia wady. 

Ad 1 i 2 - w przypadku zgłoszenia takich oświadczeń, sprzedawca może próbować ratować się przed koniecznością zwrotu części lub całości ceny. Albowiem, sprzedawca nie musi spełniać żądania kupującego, jeżeli niezwłocznie i bez nadmiernych niedogodności dla kupującego wymieni rzecz wadliwą na wolną od wad albo wadę usunie. Ograniczenie to nie ma zastosowania, jeżeli rzecz była już wymieniona lub naprawiana przez sprzedawcę albo sprzedawca nie uczynił zadość obowiązkowi wymiany rzeczy na wolną od wad lub usunięcia wady. Czyli sprzedawca ma jedną szansę wymiany lub naprawy rzeczy. Jeśli rzecz ponownie okaże się wadliwa (ta sama lub inna wada), wówczas musi obniżyć cenę lub ją zwrócić. Co istotne, przepisy nie wskazują w jakim konkretnie terminie musi wymienić lub naprawić rzecz. Powinien to zrobić niezwłocznie, czyli bez zbędnej zwłoki.

 

Co ważne, kupujący nie może odstąpić od umowy, jeżeli wada jest nieistotna. Wada nieistotna, to taka, która nie pozbawia rzeczy funkcjonalności, jej istoty. Dla przykładu awaria silnika w samochodzie może być wadą istotną, ponieważ samochodem nie można się poruszać. Ale już awaria radia w samochodzie nie będzie wadą istotną, ponieważ z samochodu można dalej korzystać zgodnie z jego przeznaczeniem. Brak radia jest tylko niedogodnością.

 

Ad 3 i 4 - sprzedawca jest obowiązany wymienić rzecz wadliwą na wolną od wad lub usunąć wadę w rozsądnym czasie bez nadmiernych niedogodności dla kupującego. Znowu przepisy nie wskazują konkretnego terminu na naprawę lub wymianę towaru. Powinien to być czas rozsądny, a więc adekwatny do danej wady i rzeczy. Jeśli naprawa będzie skomplikowana i pracochłonna, to czasu będzie potrzeba więcej niż dla rzeczy prostej i łatwej w naprawie. 

 

W zakresie tych uprawnień również jest pewna furtka dla sprzedawcy. Sprzedawca może odmówić zadośćuczynienia żądaniu kupującego, jeżeli doprowadzenie do zgodności z umową rzeczy wadliwej w sposób wybrany przez kupującego jest niemożliwe albo w porównaniu z drugim możliwym sposobem doprowadzenia do zgodności z umową wymagałoby nadmiernych kosztów. Jeżeli kupującym jest przedsiębiorca, sprzedawca może odmówić wymiany rzeczy na wolną od wad lub usunięcia wady także wtedy, gdy koszty zadośćuczynienia temu obowiązkowi przewyższają cenę rzeczy sprzedanej. W przypadku odmowy, sprzedawca powinien obniżyć cenę lub ją zwrócić. Nie jest tak, że reklamacja może zostać pominięta. 

 

 

Gwarancja dla przedsiębiorcy

Gwarancja to zobowiązanie gwaranta, w którym określa on obowiązki gwaranta i uprawnienia kupującego w przypadku, gdy rzecz sprzedana nie ma właściwości określonych w tym oświadczeniu. Gwarantem może być sprzedawca, ale nie musi. Bowiem gwarantem może być np. producent towaru, dystrybutor lub jeszcze inny podmiot. Może być też tak, że gwarancji w ogóle nie ma, bo nikt jej nie udzielił. 

 

Przepisy Kodeksu cywilnego dotyczące gwarancji dają dużą swobodę w kształtowaniu jej treści. Więc uprawnienia kupującego są zawarte w oświadczeniu gwarancyjnym (np. karcie gwarancyjnej). Przepisy Kodeksu cywilnego działają zasadniczo wtedy, gdy gwarancja nie reguluje danych kwestii. Zgodnie z Kodeksem cywilnym, obowiązki gwaranta mogą w szczególności polegać na zwrocie zapłaconej ceny, wymianie rzeczy bądź jej naprawie oraz zapewnieniu innych usług. Przy czym, gwarant może przewidzieć na przykład tylko naprawę wadliwego towaru. 

 

Jeżeli nie zastrzeżono innego terminu, termin gwarancji wynosi dwa lata licząc od dnia, kiedy rzecz została kupującemu wydana.

 

Istotną zaletą gwarancji nad rękojmią, jest "odnawianie się" gwarancji. Albowiem, jeżeli w wykonaniu swoich obowiązków gwarant dostarczył uprawnionemu z gwarancji zamiast rzeczy wadliwej rzecz wolną od wad albo dokonał istotnych napraw rzeczy objętej gwarancją, termin gwarancji biegnie na nowo od chwili dostarczenia rzeczy wolnej od wad lub zwrócenia rzeczy naprawionej. Jeżeli gwarant wymienił część rzeczy, powyższą zasadę stosuje się odpowiednio do części wymienionej. Dla przykładu, jeśli kupiłem laptopa z 24 miesięczną gwarancją i złożyłem reklamację w 22 miesiącu gwarancji, a gwarant dokonał istotnej naprawy, to gwarancja biegnie mi na nowo pełne 24 miesiące. Łącznie więc mam 46 miesięcy gwarancji. W przypadku rękojmi, nie ulega ona przedłużeniu, ani odnowieniu (poza pewnymi wyjątkami). 

 

Kupujący może wykonywać uprawnienia z tytułu niezgodności rzeczy sprzedanej z umową (rękojmi) niezależnie od uprawnień wynikających z gwarancji. Jednakże, jeśli kupujący złożył reklamację na podstawie gwarancji, to nie może równolegle złożyć reklamacji na podstawie rękojmi. Powinien zaczekać do rozpatrzenia reklamacji z gwarancji, ewentualnie ją cofnąć i złożyć reklamację z rękojmi. W razie wykonywania przez kupującego uprawnień z gwarancji bieg terminu do wykonania uprawnień z tytułu niezgodności rzeczy sprzedanej z umową ulega zawieszeniu z dniem zawiadomienia sprzedawcy o wadzie. Termin ten biegnie dalej od dnia odmowy przez gwaranta wykonania obowiązków wynikających z gwarancji albo bezskutecznego upływu czasu na ich wykonanie.

 

 

Jak zareklamować wadliwy towar kupiony na firmę

Jeżeli przedsiębiorca ustalił, na jakiej podstawie może zareklamować towar, to warto skorzystać z pisemnej formy reklamacji. Co prawda przepisy nie narzucają takiej formy, bo jest ona dowolna. Więc reklamacja może być złożona w formie ustnej lub nawet smsem. Niemniej, pisemna reklamacja pozwala zachować namacalny dowód. Pismo może być zastąpione e-mailem. 

 

W reklamacji należy wskazać istotne dla sprawy informacje, w szczególności:

• swoje dane,
  
• reklamowany towar,
• okoliczności jego zakupu (np. numer faktury, data umowy),
  
• opisać wady,
• podstawę reklamacji (rękojmia/gwarancja/odpowiedzialność kontraktowa),
  
• żądanie reklamacji.

Nie ma potrzeby powoływania się na przepisy prawa, aczkolwiek będzie to z pewnością nadawało pismu powagi i stanowczości. Gdybyście potrzebowali sprawdzony wzór reklamacji, w którym zawarte są odpowiednie przepisy prawa, a także wyroki sądowe o odpowiedzialności sprzedawcy, to polecam wzór przygotowany przeze mnie, który stosuję w sprawach reklamacji. Można nabyć wzór dla reklamacji na podstawie rękojmi albo na podstawie gwarancji, każdy w cenie 120 zł brutto. We wzorze są zawarte wyjaśnienia, jak prawidłowo go wypełnić, ale w razie wątpliwości proszę o kontakt. Poniżej linki do sklepu, wzór jest udostępniany od razu po dokonaniu płatności:

• Wzór wezwania reklamacyjnego - rękojmia (link do sklepu)
• Wzór wezwania reklamacyjnego - gwarancja (link do sklepu)

Jeżeli potrzebujesz innej pomocy - skontaktuj się ze mną i opisz swój problem, e-mail: p.terpilowski@ptkrp.pl. Więcej o mnie przeczytasz w zakładce Kontakt do mnie.