Jak sprzedać własne dzieło sztuki

Poprzez moje kontakty z artystami zauważam, że nawet pomimo akademickiego wykształcenia na uczelniach artystycznych, brakuje im wiedzy na temat zagadnień prawnych działalności artystycznej. Wskutek tego dochodzi często do sytuacji, w której artyści nie wiedzą, w jaki sposób poruszać się po prawniczych aspektach swojej działalności, którą zasadniczo jest sprzedaż własnych dzieł sztuki. Wiedza z tego zakresu pozwala natomiast na zabezpieczenie własnych interesów oraz finansów, jak również pozwala uniknąć angażowania się w czasochłonne i kosztowne spory.

Jak sprzedać własne dzieło sztuki

Jaka umowa do sprzedaży dzieła sztuki?

Artyści zawierają przy sprzedaży swoich dzieł zasadniczo dwa rodzaje umów:

1) umowę o dzieło;
2) umowę sprzedaży.

Umowa o dzieło charakteryzuje się tym, że artysta zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła. Zatem, w chwili zawierania umowy, dzieło jeszcze nie istnieje i dopiero zostanie stworzone na warunkach ustalonych z zamawiającym dzieło. Przykład: do rzeźbiarza zwraca się lokalny urząd gminy o stworzenie pomnika zasłużonej dla tej gminy postaci. Rzeźbiarz wraz z burmistrzem ustalają ogólne założenia jak materiał, wielkość i motyw pomnika, ale jego wykonanie zostaje w gestii twórczej inwencji artysty.

Sprzedaż międzynarodowa - które prawo będzie właściwe?

Chociaż polski rynek jest rynkiem dość sporym i można czerpać z niego zyski, to polscy przedsiębiorcy odważnie wykraczają poza granice naszego kraju oferując swoje produkty na rynku międzynarodowym. Zwłaszcza w przypadku sprzedaży przez Internet, gdzie dotarcie do klienta zagranicznego jest ułatwione, sprzedaż międzynarodowa jest właściwie nieograniczona. Niektóre branże, jak np. meblarska, właściwie opierają się wyłącznie na eksporcie. W gospodarczych relacjach międzynarodowych, poza wspólnym językiem biznesowym, należy znaleźć wspólne prawo, które będzie regulowało zawierane umowy. Jeżeli, strony same nie wskażą prawa, to stosowne akty prawne będą wskazywały prawo właściwe dla danego kontraktu, a w niektórych przypadkach, prawo właściwe jest narzucone odgórnie. Przez prawo właściwe należy rozumieć prawo danego państwa, ewentualnie konwencję międzynarodową. 

Prawo właściwe przy sprzedaży międzynarodowej

Swoboda wyboru prawa

Naczelną zasadą zawierania umów w obrocie gospodarczym jest zasada swobody umów, która stanowi, że strony umowy mogą dowolnie ukształtować jej treść, o ile nie będzie ona sprzeczna z prawem lub zasadami współżycia społecznego, a treść lub cel umowy nie będą się sprzeciwiały właściwości (naturze) stosunku prawnego. W treść tej zasady wpisuje się zasada swobody wyboru prawa, w myśl której, strony mogą wybrać właściwie dowolne prawo któregokolwiek państwa, które będzie stosowane do interpretacji i wykonania umowy. Zatem, jeżeli polski przedsiębiorca sprzedaje swoje towary niemieckiemu dystrybutorowi, czy też sprzedawcy detalicznemu/hurtowemu, w umowie sprzedaży można zawrzeć - a wręcz należy - klauzulę o wyborze prawa polskiego dla danej umowy. 

Przykład klauzuli wyboru prawa właściwego po angielsku i polsku:

The Agreement shall be governed by and interpreted pursuant to the Polish law. In all matters not covered by this Agreement, Polish Civil Code and other relevant Polish law provisions shall apply.

Prawem właściwym dla Umowy jest prawo polskie, zgodnie z którym Umowa powinna być interpretowana. W sprawach nieuregulowanych Umową zastosowanie mają przepisy polskiego Kodeksu cywilnego oraz odpowiednie przepisy prawa polskiego.

Zatajenie wad samochodu oraz brak cech o których zapewniał sprzedawca - reklamacja

Kupno samochodu to nie jest łatwa sprawa, zwłaszcza gdy kupujemy samochód używany. Handlarze potrafią bardzo dobrze przygotować samochód, tak żeby przemawiał sam za siebie - umyją karoserię, wyczyszczą tapicerkę, a jak trzeba, to i nawet silnik. Zachwytom i przechwałkom o jakości, mocy, bezawaryjności i zaletach oferowanego samochodu nie ma końca. Niestety, prawdziwy stan techniczny samochodu wychodzi na jaw dopiero po jakimś czasie od jego zakupu. Co zrobić, jeżeli okaże się, że sprzedawca przekoloryzował stan samochodu, lub wręcz ukrył jego wady? Odpowiedź jest prosta - skorzystać z rękojmi za wady rzeczy sprzedanej.

Jeśli chcesz być z prawem na bieżąco, polub Sprawnie.com na Facebook'u. 

Rękojmia to skuteczna broń na zatajone wady auta

Temat reklamacji wad samochodu został już ogólnikowo poruszony na łamach bloga. W tym artykule chciałbym skupić się na sytuacji, w której:

• samochód nie posiada cech, o jakich zapewniał sprzedawca
• pojazd został wydany w stanie niezupełnym
• sprzedawca ukrył przed kupującym wady samochodu

 

Brak cech, o których zapewniał sprzedawca

Pierwsza sytuacja będzie miała miejsce, jeżeli sprzedawca przedstawił nam stan samochodu w sprecyzowanym kształcie, dając pewien obraz. Najlepszym przykładem jest opis ogłoszenia zamieszczony w prasie lub na portalu internetowym. Jeżeli sprzedawca napisze w ogłoszeniu lub oznajmi nam osobiście, że samochód jest bezwypadkowy, a okaże się, że pochodzi z wypadku i sprzedawca powinien był o tym wiedzieć, to wówczas mamy do czynienia wadą fizyczną rzeczy, która objawia się tym, że samochód nie ma właściwości, o których istnieniu sprzedawca zapewnił kupującego. Tak samo będzie, jeżeli sprzedawca zapewni o wymianie części eksploatacyjnych - filtrów, pasków, płynów itp., a okaże się, że części są stare i zużyte. Tak samo będzie, jeśli okaże się, że licznik kilometrów jest cofnięty. Przykładów można mnożyć w nieskończoność.

Wykonanie zastępcze - co, jak i kiedy?

W obrocie gospodarczym (chociaż prywatnym również) niejednokrotnie zdarzają się sytuacje, w których druga strona umowy nie wywiązuje się ze swojego zobowiązania, które polega na czynieniu. Jeżeli zobowiązanie polega na zapłacie, to nie ma z tym większego problemu - wzywamy do zapłaty, a w razie jej braku, dochodzimy należności na drodze sądowej i egzekucyjnej. Co jednak zrobić, jeśli dłużnik ma wykonać jakąś czynność, na której nam zależy? Na przykład wykonać ogrodzenie, stworzyć aplikację mobilną, wydać zakupiony towar, czy posprzątać plac budowy. Tutaj właśnie możemy posłużyć się instytucją wykonania zastępczego, czyli zrealizować świadczenie dłużnika za niego, bez jego udziału.

Wykonanie zastępcze a cieszy

Możliwe przypadki wykonania zastępczego

Wykonanie zastępcze możliwe jest jedynie w określonych w Kodeksie cywilnym przypadkach, o czym należy pamiętać:

1. wierzyciel może wykonać zobowiązanie dłużnika, który jest w zwłoce (tj. z własnej winy się opóźnia) bez dodatkowego wzywania, jeżeli wykonanie zobowiązania polega na świadczeniu rzeczy oznaczonych co do gatunku. Np. dłużnik sprzedał tonę jabłek, ale jej nie dostarczył; dłużnik nie wyprodukował 100 długopisów firmowych.
2. w przypadku umowy o dzieło, jeżeli przyjmujący zamówienie wykonywa dzieło w sposób wadliwy albo niezgodny z umową, zamawiający może go wezwać do zmiany sposobu wykonania i wyznaczyć mu odpowiedni termin. Po bezskutecznym upływie terminu zamawiający dzieło może od umowy odstąpić albo powierzyć poprawienie lub dalsze wykonanie dzieła innej osobie na koszt i niebezpieczeństwo przyjmującego zamówienie.
3. jeżeli w czasie trwania najmu rzecz wymaga napraw, które obciążają wynajmującego, a bez których rzecz nie jest przydatna do umówionego użytku, najemca może wyznaczyć wynajmującemu odpowiedni termin do wykonania napraw. Po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu najemca może dokonać koniecznych napraw na koszt wynajmującego. 
4. sąd może upoważnić wierzyciela do wykonania zastępczego w sytuacjach, których dłużnik wykonuje zobowiązanie w sposób nieprawidłowy albo nie wykonuje go wcale. 
5. w ramach swobody umów, strony mogą zawrzeć w umowie stosowne postanowienia, które będą uprawniały wierzyciela do wykonania zastępczego. Postanowienia powinny regulować zakres wykonania zastępczego np. poprzez wskazanie maksymalnej wartości zastępczych działań, dodatkowe wezwanie do spełnienia świadczenia, tak aby nie doszło do nadmiernego pokrzywdzenia dłużnika. 

Zwrot kosztów wykonania zastępczego

Należy pamiętać, że wykonanie zastępcze nie może być stosowane, jeżeli chcemy od dłużnika uzyskać złożenie oświadczenia woli. W tym przypadku trzeba skorzystać z art. 64 k.c. i uzyskać orzeczenie sądu zastępujące oświadczenie. Wskutek wykonania czynności za dłużnika, wierzyciel ma prawo dochodzić od niego zwrotu kosztów wykonania zastępczego. Tutaj wierzyciel nie powinien zbyt lekko wydawać pieniędzy licząc na zwrot każdej kwoty, ponieważ sąd może badać, czy poniesione koszty są adekwatne i czy nie zostały zawyżone. Wierzyciel powinien udokumentować koszt i zakres wykonanych świadczeń oraz wykazać, że obowiązkiem dłużnika była ich realizacja. Jeżeli wierzyciel zapłacił z góry za świadczenie, to oczywiście może domagać się zwrotu należności. Warto jeszcze wspomnieć, że wykonanie zastępcze czynności za dłużnika wcale nie wyklucza dochodzenia od niego naprawienia szkody wynikającej z niewykonanej umowy - wierzyciel może dochodzić poniesionych strat i utraconych korzyści.

Jeżeli potrzebujesz pomocy - skontaktuj się ze mną i opisz swój problem. Kontakt do mnie.

Przeczytaj również:

• gdy klient nie odbiera paczki za pobraniem... 
• odpowiedzialność za nieszczęśliwy wypadek 
• podpisanie umowy bez jej czytania 

Regres z tytułu rękojmi pomiędzy sprzedawcami

Sporo czytelników bloga dopytuje się mnie, jak wygląda sytuacja prawna finalnego sprzedawcy - czyli tego, który sprzedaje konsumentowi, jeżeli konsument zwróci mu wadliwy towar w ramach rękojmi za wady. Wątpliwości stwarzają oczywiście niejednoznaczne przepisy Kodeksu cywilnego poświęcone umowie sprzedaży oraz rękojmi za wady. W związku z tym, postanowiłem przeanalizować stosowne przepisy i podzielić się moimi wnioskami.

Jeśli chcesz być z prawem na bieżąco, polub Sprawnie.com na Facebook'u. 

Regres z tytułu rękojmi pomiędzy sprzedawcami

Sytuacja wygląda następująco: Sprzedawca A jest producentem i sprzedaje swoje wyroby Sprzedawcy B, który jest hurtownikiem. Sprzedawca B natomiast sprzedaje w ramach prowadzonej hurtowni towary Sprzedawcy C, który jako sprzedawca finalny sprzedaje Konsumentom i Firmom (innym przedsiębiorcom). Z rękojmi za wady mogą korzystać przede wszystkim Konsumenci, ale inni przedsiębiorcy również, jeżeli rękojmia nie została wyłączona. Okazuje się, że towar zakupiony przez Konsumenta i Firmę jest wadliwy. Konsument domaga się wymiany towaru na nowy, a Firma żąda zwrotu ceny. Sprzedawca C realizuje żądania swoich klientów, w związku z czym ponosi stratę, ponieważ wydał jeden towar bez uzyskania za niego ceny, a za drugi towar musiał cenę zwrócić, a w dodatku w jego sklepie zalegają dwa bezwartościowe towary. 

Sprzedawca C w związku z poniesioną stratą może realizować uprawnienia wynikające z tytułu rękojmi za wady towaru na takich samych zasadach jak jego klienci. Wobec tego, od Sprzedawcy B może domagać się zarówno wymiany towaru zwróconego przez Konsumenta i Firmę na nowy, jak i ich naprawy, obniżenia ceny, czy nawet zwrotu ceny. W istocie rzeczy, Sprzedawcę C ze Sprzedawcą B łączy stosunek prawny umowy sprzedaży, którego integralną częścią jest odpowiedzialność Sprzedawcy B za wady towaru... o ile rękojmia za wady nie została wyłączona (lub ograniczona), co jak wyżej wspomniałem, jest możliwe wyłącznie pomiędzy przedsiębiorcami. 

Fakt, że własność towaru przeszła na Konsumenta i Firmę, a więc Sprzedawca C przestał być ich właścicielem, w ogóle nie oznacza, że sprzedawca finalny traci uprawnienia przysługujące z rękojmi za wady. Już w wyroku z dnia 15 stycznia 1997 r., sygnatura III CKN 29/06 Sąd Najwyższy orzekł, że:

Taka sytuacja prawna w której przedmiot sprzedaży obciążony wadą fizyczną przechodzi "z rąk do rąk" rodzi roszczenia określone w doktrynie jako regres z tytułu rękojmi (por. A. Ohanowicz Zobowiązanie. Część szczególna str. 49 Warszawa-Poznań 1966 r.). Zgodnie z tym stanowiskiem, sprzedawca, przeciwko któremu kupujący dochodzi swych roszczeń z tytułu rękojmi za wady fizyczne lub prawne przedmiotu sprzedaży, może ze swej strony na tych samych zasadach realizować w drodze regresu swoje uprawnienie w stosunku do swojego sprzedawcy, a ten z kolei do swego dostawcy.

Cytowane orzeczenie jest wciąż aktualne. Jednakże, warunkiem skorzystania z rękojmi za wady jest dochowanie ustawowych terminów przewidzianych w Kodeksie cywilnym. W przypadku ruchomości rękojmia trwa 2 lata, a w przypadku nieruchomości 5 lat i termin liczony jest od dnia wydania rzeczy. Oprócz tego przedsiębiorca, który stwierdzi wadliwość towaru jest zobowiązany niezwłocznie zawiadomić o tym sprzedawcę (art. 563 k.c.), inaczej straci uprawnienia z rękojmi.

Sprzedawca który poniósł szkodę z tytułu realizacji przez konsumenta żądań wynikających z rękojmi za wady, może domagać się na podstawie art. 576[1] Kodeksu cywilnego naprawienia szkody od swojego sprzedawcy. Możliwość taka pojawi się, jeżeli rzecz nie miała właściwości, które powinna mieć zgodnie ze swoim przeznaczeniem lub zgodnie z publicznie składanymi zapewnieniami, lub została wydana w stanie niezupełnym. Odszkodowanie obejmuje zwrot wydatków niezbędnych w celu realizacji uprawnień konsumenta, w szczególności związanych z wymianą lub usunięciem wady rzeczy sprzedanej, jej demontażem, transportem i ponownym zamontowaniem, a ponadto kwotę, o którą została obniżona cena rzeczy, oraz utracone korzyści.

Na zakończenie wspomnę tylko, że Sprzedawcy B będą przysługiwały takie same roszczenia względem Sprzedawcy A, jak te których może dochodzić Sprzedawca C. Jego również łączy umowa sprzedaży z pierwotnym sprzedawcą-producentem. Rękojmia za wady ma charakter wręcz absolutny. 

Jeżeli potrzebujesz pomocy - skontaktuj się ze mną i opisz swój problem. Kontakt do mnie. 

Przeczytaj również:

• reklamowanie produktów kupionych "na firmę" 
• reklamacja pomiędzy przedsiębiorcami - 5 kroków
• kradzież treści reklamowych w e-commerce